قتل و سرکوب سیستماتیک کودکان بلوچ؛ جنایاتی که نباید نادیده گرفته شود
مقدمه
کودکان بلوچ یکی از آسیب‌پذیرترین اقشار در ایران هستند که در سال‌های اخیر هدف سرکوب گسترده و خشونت سازمان‌یافته قرار گرفته‌اند. در حالی که ایران کنوانسیون حقوق کودک را امضا کرده و موظف به حفظ جان و امنیت کودکان است، در بلوچستان این تعهدات آشکارا نقض می‌شوند.
بر اساس آمار گردآوری‌شده توسط گروه حقوق بشر بلوچستان، تنها در دو سال گذشته (۲۰۲۳ و ۲۰۲۴)، ۳۴ کودک بلوچ کشته و ۲۰ کودک دیگر زخمی شده‌اند.
این موارد قتل و جراحت، عمدتاً در سه وضعیت رخ داده‌اند:
- تیراندازی مستقیم نیروهای نظامی و امنیتی
- حملات به خودروهای سوخت‌بران
- سرکوب اعتراضات مردمی
در این گزارش، به بررسی دقیق آمار قربانیان، نحوه قتل آن‌ها و تأثیر این سرکوب بر زندگی کودکان بلوچ می‌پردازیم.
۱. آمار کامل کودکان بلوچ کشته و زخمی‌شده (۲۰۲۳ – ۲۰۲۴)
سال ۲۰۲۳
آوریل ۲۰۲۳
۱. سمیرا گوردهانی، ۱۶ ساله – فنوج (کشته شده، ۴ آوریل ۲۰۲۳)
ژوئن ۲۰۲۳
۲. مسعود کوهی، ۱۵ ساله – سرباز (زخمی شده، ۲۸ ژوئن ۲۰۲۳)
اوت ۲۰۲۳
۳. احسان یوسف‌زاهی، ۱۶ ساله – دلگان (کشته شده، ۸ اوت ۲۰۲۳)
۴. عبدالمنان درستاران، ۳ ساله – راسک (زخمی شده، ۲۵ اوت ۲۰۲۳)
سپتامبر ۲۰۲۳
۵. سعید ناروئی، ۱۷ ساله – ایرانشهر (کشته شده، ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۳)
۶. محمد ناروئی، ۱۷ ساله – زاهدان (کشته شده، ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۳)
۷. بدون نام – زاهدان (زخمی شده، ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۳)
۸. بدون نام – زاهدان (زخمی شده، ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۳)
۹. بدون نام – زاهدان (زخمی شده، ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۳)
۱۰. حصیب ریگی، ۱۳ ساله – زاهدان (زخمی شده، ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۳)
- بدون نام – زاهدان (زخمی شده، ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۳)
- علیرضا شاهوزهی، ۱۴ ساله – زاهدان (زخمی شده، ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۳)
اکتبر ۲۰۲۳
- یاسین ساسولی، ۱۶ ساله – هیرمند (زخمی شده، ۵ اکتبر ۲۰۲۳)
- آرمین زرنداست، ۱۶ ساله – هیرمند (زخمی شده، ۱۲ اکتبر ۲۰۲۳)
- ماریاه ریگی، ۸ ساله – میرجاوه (زخمی شده، ۱۴ اکتبر ۲۰۲۳)
نوامبر ۲۰۲۳
- صدیقه شه‌بخش، ۱۷ ساله – طبس (کشته شده، ۱۹ نوامبر ۲۰۲۳)
سال ۲۰۲۴
ژانویه ۲۰۲۴
۱. حمیرا درکشیده ,۴ ساله – بلوچستان شرقی (کشته شده، ۱۶ ژانویه ۲۰۲۴)
۲. سلمان درکشیده، ۲ ساله – بلوچستان شرقی (کشته شده، ۱۶ ژانویه ۲۰۲۴)
۳. اسما درکشیده، ۱۷ ساله – بلوچستان شرقی (کشته شده، ۱۶ ژانویه ۲۰۲۴)
۴. ماهکان بلوچ، ۳ ساله – سراوان (کشته شده، ۱۸ ژانویه ۲۰۲۴)
۵. بابر دوست، ۲ ساله – سراوان (کشته شده، ۱۸ ژانویه ۲۰۲۴)
۶. هانی دوست، ۳ ساله – سراوان (کشته شده، ۱۸ ژانویه ۲۰۲۴)
۷. مسعود قدسی، ۱۷ ساله – سراوان (مجروح شده، ۱۸ ژانویه ۲۰۲۴)
۸. طاها رئیسی، ۱۱ ساله – سراوان (مجروح شده، ۲۹ ژانویه ۲۰۲۴)
مارس ۲۰۲۴
۹. فاطمه بامری، ۱ ساله (کشته شده، ۲۵ مارس ۲۰۲۴)
مه ۲۰۲۴
۱۰. طاها زاهدزایی، ۱۷ ساله – بلوچستان شرقی (مجروح شده، ۵ مه ۲۰۲۴)
۱۱. ادنان دورزاده، ۷ ساله – سراوان (مجروح شده، ۱۳ مه ۲۰۲۴)
۱۲. بلال نصرتی، ۱۴ ساله – سراوان (کشته شده، ۱۴ مه ۲۰۲۴)
ژوئن ۲۰۲۴
۱۳. سدرا رئیسی، ۶ ساله – نیکشهر (مجروح شده، ۲۵ ژوئن ۲۰۲۴)
۱۴. هیصم رئیسی، ۱۰ ساله – نیکشهر (مجروح شده، ۶ ژوئن ۲۰۲۴)
ژوئیه ۲۰۲۴
۱۵. مبین گمشادزهی، ۱۶ ساله – خاش (مجروح شده، ۲۹ ژوئیه ۲۰۲۴)
اوت ۲۰۲۴
۱۶. تینا نصیری، ۵ ساله – خاش (مجروح شده، ۶ اوت ۲۰۲۴)
۱۷. محمد فاروق نصیری، ۸ ساله – خاش (مجروح شده، ۶ اوت ۲۰۲۴)
۱۸. بدون نام، ۱۶ ساله – سراوان (مجروح شده، ۹ اوت ۲۰۲۴)
۱۹. بهزاد شاهوزهی، ۱۷ ساله – خاش (مجروح شده، ۸ اوت ۲۰۲۴)
۲۰. بهزاد شاهوزهی – خاش (مجروح شده، ۱۳ اوت ۲۰۲۴)
۲۱. حسام درزاده، ۱۶ ساله – راسک (مجروح شده، ۳۱ اوت ۲۰۲۴)
سپتامبر ۲۰۲۴
۲۲. احسان اسکانی، ۱۲ ساله – راسک (کشته شده، ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴)
۲۳. وحید دورزاده، ۱۷ ساله – سراوان (کشته شده، ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۴)
۲۴. حسام شهنوازی، ۱۵ ساله – خاش (زخمی شده، ۲۱ سپتامبر ۲۰۲۴)
۲۵. میثم شهنوازی – خاش (زخمی شده، ۲۱ سپتامبر ۲۰۲۴)
۲۶. ابوالفضل گمشادزهی، ۱۷ ساله – کنارک (زخمی شده، ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۴)
۲۷. حامد شهنوازی، ۱۵ ساله – خاش (زخمی شده، ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۴)
۲۸. طاها شهنوازی، ۱۵ ساله – خاش (زخمی شده، ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۴)
۲۹. محمد ساسولی، ۱۶ ساله – زابل (کشته شده، ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴)
اکتبر ۲۰۲۴
۳۰. بدون نام – ایرانشهر (زخمی شده، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۴)
نوامبر ۲۰۲۴
۳۱. بدون نام – راسک (زخمی شده، ۸ نوامبر ۲۰۲۴)
۳۲. اسماعیل بلوچی، ۱۵ ساله – نیکشهر (کشته شده، ۲۹ نوامبر ۲۰۲۴)
دسامبر ۲۰۲۴
۳۳. ایوب شیروزهی، ۱۶ ساله – میرجاوه (کشته شده، ۴ دسامبر ۲۰۲۴)
۳۴. دوردانگ رضوی مقدم، ۵ ساله – چابهار (زخمی شده، ۹ دسامبر ۲۰۲۴)
۲. روش‌های سرکوب و قتل کودکان بلوچ
تیراندازی مستقیم نیروهای نظامی و امنیتی
در موارد متعددی، نیروهای امنیتی بدون هشدار قبلی، به سمت کودکان بلوچ تیراندازی کرده‌اند. بسیاری از این تیراندازی‌ها در خیابان، حیاط خانه‌ها یا مسیر مدرسه رخ داده است.
حملات به خودروهای سوخت‌بران
خانواده‌های بلوچ به دلیل فقر شدید، به سوخت‌بری روی آورده‌اند. اما نیروهای امنیتی بدون هشدار، به خودروهای سوخت‌بران حمله می‌کنند، درحالی‌که برخی از این خودروها حامل کودکان و اعضای خانواده بوده‌اند.
سرکوب اعتراضات مردمی
در جریان اعتراضات بلوچستان، نیروهای امنیتی کودکان را هدف قرار داده‌اند تا وحشت ایجاد کنند. گزارش‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از کودکان بلوچ، در تیراندازی‌های عمدی به سمت مردم، جان خود را از دست داده‌اند.
۳. نقض آشکار حقوق بین‌المللی توسط جمهوری اسلامی
تعهدات ایران در برابر کودکان
بر اساس کنوانسیون حقوق کودک، که ایران از امضاکنندگان آن است:
🔹 ماده ۶: “هر کودک حق زندگی دارد و دولت‌ها باید تمام تلاش خود را برای حفظ جان کودکان به کار گیرند.”
🔹 ماده ۳۷: “هیچ کودکی نباید مورد شکنجه، رفتارهای غیرانسانی یا مجازات‌های بی‌رحمانه قرار گیرد.”
اما جمهوری اسلامی نه‌تنها به این تعهدات پایبند نیست، بلکه خود به عامل اصلی قتل کودکان بلوچ تبدیل شده است.
۴. وضعیت تحصیل کودکان بلوچ؛ آموزش در سایه تبعیض و فقر
کودکان بلوچ علاوه بر تهدیدهای جانی و امنیتی، از حق تحصیل نیز محروم هستند.
- مدارس در مناطق بلوچ‌نشین با کمبود شدید معلم، تجهیزات آموزشی و حتی ساختمان مناسب مواجه‌اند.
- بسیاری از کودکان، به‌ویژه دختران، به دلیل نبود مدرسه در نزدیکی محل زندگی‌شان، از تحصیل بازمی‌مانند.
- نرخ ترک تحصیل در بلوچستان، چندین برابر میانگین کشوری است و سیاست‌های تبعیض‌آمیز دولت در توزیع امکانات آموزشی، آینده این کودکان را تیره‌تر کرده است.
۵. لزوم اقدام فوری جامعه جهانی
✅ سازمان ملل و نهادهای حقوق بشری بین‌المللی باید این جنایات را به رسمیت بشناسند و اقدامات عملی برای توقف سرکوب کودکان بلوچ انجام دهند.
✅ رسانه‌های مستقل باید این جنایات را پوشش دهند تا سکوت خبری درباره بلوچستان شکسته شود.
✅ پرونده‌های حقوقی علیه عاملان این جنایات باید در دادگاه‌های بین‌المللی مطرح شود تا جمهوری اسلامی پاسخگو باشد.
قتل ۳۴ کودک بلوچ در دو سال گذشته، زنگ خطری جدی برای مدافعان حقوق بشر در سراسر جهان است. اگر جامعه جهانی امروز اقدام نکند، فردا شاهد نسل‌کشی‌های خاموش دیگری خواهیم بود.
نتیجه‌گیری
یوسف شهلی‌بر، حمیرا درکشیده، سلمان درکشیده، بلال نصرتی، سعید ناروئی و ۲۹ کودک دیگر بلوچ، قربانیان یک سیستم سرکوبگر هستند. اگر این جنایات امروز متوقف نشود، فردا کودکان بیشتری کشته خواهند شد.
