گزارش ماهانه فوریه ۲۰۲۵ گروه حقوق بشر بلوچستان
اعدام دست‌کم چهار شهروند بلوچ در فوریه ۲۰۲۵
در فوریه ۲۰۲۵، دست‌کم ۴ شهروند در زندان‌های ایران اعدام شدند. تمامی این افراد دسترسی محدودی به وکیل مدافع، محاکمه عادلانه و رویه‌های قانونی مناسب داشتند.
- عبدالله صفرزهی – متأهل، ۱ فرزند – زندان بیرجند – ۲۷ فوریه ۲۰۲۵
- محمود براهویی – ۳۵ سال – نام پدر: عبدالصمد – مجرد – زندان قزل‌حصار – ۲۰ فوریه ۲۰۲۵
- مهدی شه‌بخش پیرسورانی – ۴۰ سال – نام پدر: نعمت‌الله – متأهل، ۱ فرزند – زندان دستگرد، اصفهان – ۱۲ فوریه ۲۰۲۵
- گل‌محمد گُرگیج – ۳۴ سال – مجرد – زندان نامشخص – فوریه ۲۰۲۵
آمار سال ۲۰۲۴
در سال ۲۰۲۴، دست‌کم ۱۱۱ زندانی بلوچ در ایران اعدام شدند.
- زاهدان: ۲۷ مورد
- بیرجند: ۱۳ مورد
- یزد: ۱۴ مورد
سوخت‌بران
در ماه فوریه ۲۰۲۵، دست‌کم شش سوخت‌بر بلوچ جان خود را از دست دادند که در این میان، بهزاد شهلی‌بر، جوان ۲۵ ساله، بر اثر شلیک مستقیم نیروهای نظامی کشته شد. علاوه بر این، دست‌کم شش سوخت‌بر دیگر نیز زخمی شدند که یکی از آن‌ها در پی زیر گرفته شدن توسط نیروهای امنیتی دچار آسیب شد.
بر اساس گزارش سالانه گروه حقوق بشر بلوچستان، در سال ۲۰۲۴، دست‌کم ۴۷۹ سوخت‌بر در حوادث مختلف کشته یا زخمی شده‌اند. از این تعداد، ۲۵۳ نفر جان خود را از دست داده و ۲۲۶ نفر زخمی شده‌اند.
کشته و زخمی شدن غیرنظامیان بلوچ بر اثر تیراندازی نیروهای امنیتی
- یوسف شهلی بُر، کودک پنج‌ساله بلوچ، بر اثر تیراندازی مستقیم نیروهای امنیتی جان خود را از دست داد و مادر او نیز در این حادثه زخمی شد که منجر به سقط جنین وی شد.
- محمود بریجی، ۲۴ ساله، در استان خراسان جنوبی بر اثر شلیک نیروهای امنیتی کشته شد.
- محمد کُبدانی، ۱۹ ساله، در ۸ فوریه در زاهدان هدف تیراندازی قرار گرفت و جان خود را از دست داد.
- محمدرضا مندیزاده در ۲۵ فوریه بر اثر اصابت گلوله نیروهای امنیتی زخمی شد.
- حامد کُبدانی، ۱۸ ساله، و احمد نوتانی پس از زخمی شدن، توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند.
- یک زن بلوچ بر اثر شلیک مستقیم به خودروی در حال حرکت، بدون اخطار قبلی، به‌شدت مجروح شد.
- یک سوخت‌بر بلوچ در جیرفت بر اثر پرتاب خارک از سوی نیروهای امنیتی مجروح شد.
و همچنین در دو حادثه ، بر اثر انفجار مین کار گذاشته‌شده توسط نیروهای امنیتی در مناطق مرزی سراوان منجر به کشته شدن یک شهروند بلوچ و زخمی شدن سه نفر دیگر شد.
و لازم به ذکر است دو شهروند بلوچ در ولایت نیمروز افغانستان توسط نیروهای نظامی طالبان کشته شدند.
بازداشت شهروندان بلوچ در ماه فوریه
در ماه فوریه، نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران دست‌کم ۳۱ شهروند بلوچ را بازداشت کردند.
هویت برخی از بازداشت‌شدگان به شرح زیر است:
- احمد خاکزهی، ۲۰ ساله
- احمد زین‌الدینی، ۱۸ ساله
پس از انتشار خبر بازداشت احمد زین‌الدینی، مادر وی، رحیمه خاکزهی، بر اثر حمله قلبی جان خود را از دست داد.
از دیگر افراد بازداشت‌شده می‌توان به اسامی زیر اشاره کرد:
- دُرمحمد گمشادزهی
- کریم گمشادزهی
- اسد ریگی‌حسین‌بر
- امید و بلال محمودزهی
- برکت بامری
- میرزا رحمت‌زهی
- ارسلان براهویی
- مولوی عمران سلامی، روحانی بلوچ از شهرستان سرباز
این موج از بازداشت‌ها در ادامه افزایش فشارهای امنیتی بر جامعه بلوچ رخ داده است.
تخریب و مصادره املاک شهروندان بلوچ در فوریه
در ماه فوریه ۲۰۲۵ نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران، با همکاری بنیاد مسکن و اداره منابع طبیعی، اقدام به تخریب و مصادره املاک شهروندان بلوچ در مناطق مختلف استان سیستان و بلوچستان کرده‌اند. این اقدامات که بدون ارائه جایگزین مناسب یا جبران خسارت صورت گرفته است، با هدف تغییر ترکیب جمعیتی و واگذاری زمین‌های مصادره‌شده به افراد غیربومی و وابستگان حاکمیت انجام می‌شود.
بر اساس گزارش‌های مستند، در جریان این تخریبها گسترده:
- در تاریخ ۲ فوریه، یک منزل مسکونی در منطقه کمب چابهار و یک منزل دیگر در مرادآباد چابهار تخریب شد.
- در ۳ فوریه، یک منزل مسکونی در منطقه لوچو زاهدان ویران گردید.
- در ۷ فوریه، تخریب یک منزل مسکونی دیگر در مرادآباد چابهار گزارش شد.
- در ۱۰ فوریه، یک واحد مسکونی در هوت‌آباد چابهار هدف تخریب قرار گرفت.
- در ۱۸ فوریه، حداقل ۱۸ واحد مسکونی در حال ساخت شهروندان بلوچ در منطقه لوچو زاهدان تخریب شد.
- علاوه بر منازل مسکونی، در ماه فوریه، دو باب مغازه در حال ساخت متعلق به شهروندان بلوچ در منطقه سرزه ایرانشهر توسط نیروهای امنیتی و بنیاد مسکن تخریب گردید.
هم‌زمان با این اقدامات، جمهوری اسلامی ایران به مصادره گسترده زمین‌های شهروندان بلوچ ادامه داده و اخیراً ۱۰ هزار قطعه زمین متعلق به مردم بلوچ در شهرستان زاهدان را تصرف کرده است. این زمین‌ها عمدتاً به کارکنان دستگاه‌های دولتی و افراد وابسته به حاکمیت واگذار شده‌اند، اقدامی که در راستای سیاست‌های تغییر بافت جمعیتی و به حاشیه راندن جامعه بومی بلوچ ارزیابی می‌شود.
قصور پزشکی
- جان‌باختن زن جوان بلوچ بر اثر قصور پزشکی
مینا هوتی، ۲۵ساله از نیکشهر، پس از سزارین در بیمارستان نیکشهر، به دلیل خونریزی شدید و نبود امکانات مناسب، دچار کاهش هموگلوبین شد اما بدون مراقبت ویژه مرخص گردید. پس از وخامت حالش، به بیمارستان امام علی زاهدان منتقل شد، اما به دلیل نبود امکانات و تأخیر در درمان، جان باخت. خانواده‌اش خواستار پاسخگویی مسئولان شده‌اند. - سوختگی شدید یک شهروند بلوچ و نبود امکانات درمانی
عبدالرحمن خارکویی، ۲۹ساله از زاهدان، هنگام پخت کباب دچار سوختگی ۵۰ درصدی شد. بیمارستان امام علی فاقد امکانات درمانی لازم بود و پزشکان توصیه کردند که به شهری دیگر منتقل شود. اما خانواده‌اش هنوز موفق به انتقال او نشد‌اند. - جان‌باختن یک زندانی بلوچ در زندان ایرانشهر
حسن دامنی، ۳۳ساله از ایرانشهر، که به اتهام واهی بازداشت شده بود، پس از بیماری و عدم رسیدگی پزشکی در سلول انفرادی جان باخت. مسئولان زندان او را به بیمارستان اعزام نکردند و پس از فوتش، جسد او را به خانواده‌اش تحویل نمی‌دهند.
گزارش ماهانه فوریه ۲۰۲۵ گروه حقوق بشر بلوچستان
