سه دهه محرومیت از شناسنامه؛ روایت مظلومیت «ظاهر براهویی» در سایه سیاست‌های محروم‌ساز جمهوری اسلامی
به گزارش گروه حقوق بشر بلوچستان امروز دوشنبه ۱۶ تیر ماه ۱۴۰۴، یک شهروند بلوچ به نام «ظاهر براهویی»، ساکن مناطق عشایری شهرستان خاش، با ارسال مدارک و تصاویر مربوط به روند پیگیری‌های سه دهه‌ای خود برای دریافت شناسنامه، از محرومیت طولانی‌مدت خود و خانواده‌اش از داشتن هویت رسمی خبر داده است؛ محرومیتی که از زمان تولد وی در سال ۱۳۶۹ آغاز شده و تا امروز ادامه دارد.
بر اساس اطلاعات دریافتی، ظاهر براهویی طی این سال‌ها بارها برای ثبت هویت و دریافت شناسنامه اقدام کرده و موفق به دریافت چندین استشهادنامه رسمی شده که به تأیید ریش‌سفیدان، اعضای شورا، دهیار و نهادهای محلی رسیده‌اند. در این اسناد، صراحتاً تأکید شده که وی و خانواده‌اش از اهالی بومی منطقه، تابعیت ایران و از مردم بلوچ هستند. با این حال، علی‌رغم تمام این تلاش‌ها و مستندات، اداره ثبت‌احوال تاکنون هیچ پاسخی به او نداده است.
ظاهر براهویی به خبرنگار رسانک گفته است: «از سال ۶۹ تا حالا دنبال شناسنامه هستم. هیچ اداره‌ای پاسخ نداده. الان هم از ترس بازداشت، بیش از بیست روز است که سر کار نرفتم و همین باعث شده وضعیت معیشتی‌ام خیلی سخت بشود.»
بررسی مدارک ارسالی نشان می‌دهد که وی حتی مراحل اداری در سامانه درخواست ثبت‌نام هویتی را نیز طی کرده، اما همچنان بدون هیچ نتیجه‌ای در بلاتکلیفی کامل به‌سر می‌برد. این در حالی است که فقدان شناسنامه به‌معنای محرومیت کامل از حقوق اولیه شهروندی از جمله تحصیل، درمان، کار، بیمه و حتی دریافت کمک‌های اولیه در شرایط بحرانی است.
محروم‌سازی افراد بومی و بلوچ از حقوق پایه‌ای به‌واسطه بی‌هویتی، یکی از سیاست‌های سیستماتیک جمهوری اسلامی ایران در بلوچستان است؛ سیاستی که هزاران خانواده را در وضعیت حقوقی مبهم، با آثار روانی و معیشتی گسترده، گرفتار کرده است.
بی‌تفاوتی نهادهای مربوطه در برابر این پرونده‌ها، عملاً گواهی است بر ساختار تبعیض‌آمیز و غیرانسانی حاکم که نه تنها مشکلات را حل نمی‌کند، بلکه با انکار واقعیت زندگی افراد بومی، هویت آنان را نیز نشانه رفته است.
