گزارش سالانه وضعیت حقوق بشر بلوچستان و مناطق بلوچ نشین در سال ٢٠٢٣
گزارش سالانه وضعیت حقوق بشر بلوچستان و مناطق بلوچ نشین در سال ٢٠٢٣
به گزارش گروه حقوق بشر بلوچستان، آمار جمع آوری شده در سال ٢٠٢٣ توسط گروه حقوق بشر بلوچستان نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران همچون سال‌های گذشته حقوق شهروندان بلوچ را در بسیاری از موارد نقض کرده که در این رابطه مراجع قضایی و نهادهای امنیتی نقش پررنگی داشته‌اند.
بر اساس داده‌های جمع آوری شده در سال ٢٠٢٣، دستکم ١٨۴ زندانی بلوچ با اتهامات گوناگون در ٢۶ شهر مختلف ایران که زندان‌های زاهدان با ۵۴ و بیرجند با ٣١ مورد بیشترین تعداد اجرای حکم غیرانسانی اعدام را داشته‌اند، اعدام گشته‌اند که در بین این زندانیان حداقل چهار زن نیز وجود دارد.
در سال ٢٠٢٣، دستکم هفت شهروند بلوچ با اتهامات سیاسی، ١۴٣ زندانی به اتهامات مرتبط با مواد مخدر، ٢۶ نفر با اتهام قتل و هشت نفر نیز با اتهامات دیگر و نامشخص اعدام شده‌اند.
در سال ٢٠٢٣، تیراندازی های مستقیم نیروهای نظامی باعث کشته و زخمی شدن دستکم ١٢٠ شهروند بلوچ شده است. در بین این موارد ٨٠ نفر جان خود را از دست داده و ۴٠ نفر نیز زخمی شده‌اند که در میان این افراد ٩ کودک و ٣ زن وجود دارد. بر اساس داده‌های جمع آوری شده، ماه سپتامبر با ١٣ نفر کشته و ٩ نفر زخمی، مرگبارترین ماه سال برای شهروندان بلوچ در مقابل تیراندازی‌های بدون ضابطه نیروهای نظامی بوده است.
همچنین داده‌های جمع آوری شده در سال ٢٠٢٣، دستکم ۶ زندانی بلوچ در شش شهر مختلف در داخل زندان ها به دلایلی مانند عدم رسیدگی پزشکی و خودکشی جان خود را از دست داده‌اند و یک نفر نیز در کلانتری ١٢ شهر زاهدان، پس از بازداشت و ضرب و جرح توسط نیروهای نظامی کشته شده است.
موارد ثبت شده مرگ زندانیان بلوچ در این سال در زندان‌های ایرانشهر، کرمان، کرج، زاهدان، زابل و مشهد رخ داده است.
همچنین در سال ٢٠٢٣، دستکم ١٩٢ شهروند بلوچ مورد حمله مسلحانه افراد ناشناس قرار گرفته اند که در بین آنها ١۵٠ نفر کشته و ۴٢ نفر زخمی شده‌اند. در بین این افراد دستکم پنج کودک و چهار زن نیز وجود دارند.
بر اساس گزارش سالانه جمع آوری شده، از ابتدای سال ٢٠٢٣ تا پایان سال، دستکم ٣٢١ نفر از سوختبران در حوادث مختلف، کشته و زخمی شده‌اند.
در تیراندازی های مستقیم نیروهای نظامی ۴۵ نفر کشته و زخمی شده‌اند که در این بین، ٢٨ سوختبر جان خود را از دست داده و ١٧ نفر زخمی شده‌اند که دو تن از آنها به وسیله چاقو توسط این نیروها زخمی شده است.
در حوادث جاده‌ای نیز ٢۵٢ تن از سوختبران کشته و زخمی شده‌اند که در بین آنها ١٩۴ نفر جان خود را از دست داده و ۵٨ نفر نیز مجروح گشته‌اند.
در تیراندازی افراد مسلح ناشناس نیز ٨ نفر کشته و دو نفر زخمی شده اند. در حوادث دیگری مانند سیل، آتش سوزی در محل ذخیره سوخت و یک مورد نامشخص نیز دستکم ١۴ نفر کشته و زخمی شده‌اند.
گفتنی است که ماه‌های دسامبر و جولای به ترتیب با ۴۶ و ٣٩ سوختبر کشته و مجروح مرگبارترین ماه‌های سال ٢٠٢٣ برای سوختبران بوده‌اند.
گزارش های دریافتی در رابطه با بازداشت ها حاکی از آن است که دستکم ١١١٢ مورد از بازداشت شهروندان با اتهامات مختلف ثبت شده است که هشت مورد آنها از سوی نیروهای نظامی به صورت فله‌ای (دسته جمعی) انجام شده است.
اکثر این بازداشت ها در رابطه با اعتراضات مسالمت‌آمیز مردم علیه جمهوری اسلامی ایران انجام شده و تا پایان سال ٢٠٢٣ صدها نفر همچنان در بازداشت و بلاتکلیفی محبوس هستند. بسیاری از آنها با احکام سنگین قضایی مواجه شده‌اند که می‌توان به محکوم شدن دستکم هفت نفر به اعدام اشاره کرد.
با توجه به عدم شفاف سازی مقامات قضایی و امنیتی رژیم جمهوری اسلامی ایران، می‌توان گفت که در طول سال ٢٠٢٣ هزاران شهروند بلوچ از سوی نهادهای امنیتی و نظامی بازداشت شده‌اند.
بر اساس گزارش های جمع آوری شده در سال ٢٠٢٣، دستکم یک بار حکم اجرای شلاق در ملا عام در شهر دلگان انجام شده که از هویت فرد و تاریخ دقیق اجرای آن اطلاعی در دست نیست ولی بر اساس مستندات موجود، این حکم در سه ماهه اول سال به اجرا گذاشته شده است.
همچنین در تاریخ ٢٣ دسامبر نیز یک شهروند بلوچ با هویت “ناصر احمدزهی”، ٢٠ ساله به دلیل شرکت در اعتراضات خیابانی علیه جمهوری اسلامی از دادگاه شعبه ١٠٣ زاهدان ضمن محکوم شدن به یک سال حبس به هفتاد ضربه شلاق نیز محکوم شد.
در سال ٢٠٢٣، دستکم شش مورد مرگ کارگران بلوچ در نقاط مختلف ایران ثبت شده که آخرین این موارد فردی با هویت “محمد امین شیهکردک”، ١٩ ساله و اهل زاهدان عنوان شده که در تاریخ ٣٠ نوامبر بدلیل نبود ایمنی در کار از بالای ساختمان سقوط کرده و جان خود را از دست داده است.
استان سیستان و بلوچستان و دیگر مناطق بلوچ نشین در استان های کرمان و هرمزگان از لحاظ توسعه اقتصادی در بدترین شرایط قرار دارند و بر اساس آمار منتشر شده توسط جمهوری اسلامی ایران، بلوچستان بیشترین نرخ بیکاری و فقر را دارا می باشد.
در طول سال ٢٠٢٣ میلادی بر اساس گزارش های دریافتی، نهادهای مختلف امنیتی و دولتی جمهوری اسلامی ایران، ٢١ مورد در دستکم پنج شهر مناطق بلوچ نشین، اقدام به تخریب منازل و تصرف زمین های مردم کرده‌اند. بیشتر این اقدامات در چابهار با هشت و زاهدان با هفت مورد رخ داده است و شهرهای سراوان، میناب و مهرستان نیز در رده‌های بعدی قرار دارند.
همچنین در بسیاری از این موارد نیروهای نظامی حاضر در این عملیات ها علیرغم اینکه با درخواست صاحبان این منازل مبنی بر نشان دادن حکم قضایی موافقت نکرده‌اند، اقدام به ضرب و جرح صاحبان این منازل کرده و باعث مجروح شدن شهروندان شده‌اند.
